Het vissen op Brasem en Voorn

Het vissen met de pen is onder brasemvissers een geliefde bezigheid. Een fraaie opsteek kan ons lyrisch maken. Maar niet alleen die fraaie opsteek, ook de uitvoering van de pennen schijnt magische aantrekkingskracht op de sportvissers uit te oefenen. 

Wie een doorsnee hengelsportzaak binnenstapt, kan daar veel fraai tot zeer fraai beschilderde pennen bewonderen. Dat wordt niet gedaan voor de vis, maar voor de 'vissers'. die schijnbaar net als een ekster reageert. Hoe mooier gekleurd hoe liever hij hem heeft. Laten we van die onzin afstappen.

Een pen is een gebruiksvoorwerp, gemaakt voor een bepaald doel. Een eenvoudige pen zwart - witte pen met een fel gele of oranje antennepunt is al voldoende. Hoe minder de pen opvalt, hoe beter het is. De werkelijke kwaliteit van een pen mag nooit in de kleuren zitten, slechts in de vorm en in het gebruikte materiaal.

Onderhoud pennen 

Daar we als brasemvissers veel pennen gebruiken, is het nuttig iets te weten over het onderhoud ervan. Ons grootste probleem is de zichtbaarheid van de pen en daarnaast de vraag: hoe houden we de pen netjes in de verf en daarna waterdicht? Aan witte en zwarte verf is wel te komen, maar hoe zit het met de fluorescerende verfsoorten? I

n de handel zijn klein potjes verkrijgbaar onder de naam Humbrol. Hengelsportwinkeliers die ook aandacht aan eigenbouw besteden, hebben deze potjes wel in huis.Een hele scala kleuren staat tot u beschikking , al hebt u voor u pennen niet meer nodig dan zwart en wit en fluorescerend  geel of oranje voor de antennepunt. 

Koop u bijvoorbeeld een pen die u wel aanstaat, maar waarvan u vindt dat de antennepunt - wat zichtbaarheid betreft , - te wensen overlaat, dan kunt u dit probleempje zelf verhelpen. 

Ruisvoorn

Pennenkokers

Daar wij als brasemvissers veel met de pen vissen, is het belangrijk voor ons te weten hoe wij de pennen kunnen opbergen en onbeschadigd kunnen vervoeren. Vooral de lange schuifpennen leveren nog wel eens problemen op. De eenvoudigste oplossing is een pennenkoker U kunt deze kant en klaar kopen, u kunt ze ook zelf maken. 

U hebt daarvoor een stuk plastic buis nodig met een diameter van ca. 4 cm en een lengte van 40 cm. De randen moet u netjes afschuren en glad maken. Twee afsluitdoppen van een hengel drukt u er aan weerskanten op. 

Deze doppen zijn verkrijgbaar met een diameter van 4 cm. Wilt u een buis gebruiken met een grotere diameter, overtuig u dan eerst of u de bijpassende doppen kunt krijgen. Vergeet niet op de koker uw naam en adres te vermelden. Bij verlies weet de eerlijke vinder hem dan terug te bezorgen.

Pennen - de wonderpen

Een pen is voor veel brasemvissers een welhaast magisch instrument waarmee 'huizenhoge' opstekers moeten worden geregistreerd. Het type 'Wonderpen' is dan ook erg in trek bij deze vissers en hoe langer de antenne hoe beter. 

Daar het drijflichaam van een wonderpen torpedovormig is opgebouwd, met het grootste drijfvermogen onder aan de pen, wil hij zeer snel stijgen bij het opheffen van de loodverzwaring. Immers, hoe dieper het drijflichaam in het water hangt, des te meer opwaartse kracht zal het ondervinden. 

Een gewichtloze, zeer lange antenne draagt er nog eens extra toe bij dat het vindt. Neemt een brasem dan ook het aas op en zwemt hij ermee weg, dan zien we het volgende gebeuren. De pen schiet uit het water, kantelt en valt vaak zelfs plat op het wateroppervlak om daarna  langzaam en statig schuin onder de waterspiegel  te verdwijnen. Een 'wonder' mooi schouwspel.

 Brasempen?

We horen nog wel eens spreken over brasempennen. Bestaat er eigelijk wel een brasempen? Nee, moet daarop het antwoord zijn. Want men stemt het type pen niet in de eerste plaats af op de vissoort, maar op het water. 

Op diep water, waar stabiliteit van het tuig wordt vereist, zal men lange, wat meer lood vragende pen verkiezen boven een kleine, lichte pauwerpen, die in ondiep polderwater weer uitstekend dienst kan doen. Toch wordt de denkfout vissoort = pen maar al te vaak gemaakt en zien we pennen gebruiken van 30 cm op nauwelijks een meter water. 

Iedere goed registerende pen kunt u daarom voor het brasemvissen gebruiken, waarbij u dan wel met een aantal factoren rekening moet houden.   

Waarop te letten bij het kiezen van een pen?

Is de pen stabiel genoeg voor de waterdiepte, de aanwezige golfslag en Wind? Is de pen goed zichtbaar op de afstand waarop u vist? Vereist de pen niet te veel lood ten opzichte van de te gebruiken lijndikte. Ten grote loodhagel op een lijntje van 10 / 00 maken het geheel wel erg kwetsbaar. 

Daartegenover staat weer de vraag: is de pen niet te licht voor de gebruikte lijndikte? Dik nylon heeft namelijk weer veel invloed op de stabiliteit van een klein pennetje. Is de verhouding pen / lood zo dat het aas niet te langzaam zinkt, zodat de kleine vissen uw aas al hebben gepakt voor het de bodem heeft bereikt? 

Of zinkt het te snel, waardoor uw zachte vlok reeds van de haak is gespoeld voordat hij als aas heeft kunnen functioneren? Allemaal vragen die we hebben overwegen bij het kiezen van onze pennen.

Pennen - enige gangbare typen.

In principe is iedere goed registrerende  pen te gebruiken als pen voor brasemvisserij. Dat neemt niet weg dat er wel pennen zijn die zich in de loop der jaren hebben onderscheiden van hun soortgenoten. We noemden reeds de wonderpen, die voor liefhebbers van fraaie opstekers het einde is. Wij zelf prefereren beiden evenwel het type Rotterdammer. 

In korte middellange en extra lange uitvoering . Pennen met een klein drijflichaam van Balsahout midden op een tonkin-antenne, die registreren in overeenstemming met wat er onder water gebeurd. Voor de vaste stok is ook een wedstrijdpennetje niet te versmaden, terwijl voor de werphengel de Engelse pen in slanke uitvoering hoge ogen gooit.

Kunt u het met korte pennetjes af, vergeet dan zeker de pauwerpen niet, maar let op het eventuele scherpe schaftje in verband met uw dunne lijn. Voor het vuile water wordt nog vaak de stekelvarkenspen gebruikt , naar onze ervaringen volkomen terecht.

Brasem

Engelse pen

 De Engelse pen wint de laatste jaren in ons land aan populariteit. Spreekt men over een Engelse pen, dan bedoelt men meestal het type pen waarbij de antenne en het drijflichaam als een geheel in elkaar overgaan. Het drijflichaam zit geheel boven aan de antenne ( dat zijn de typen voor stromend water) 

In beide gevallen is de pen onderaan voorzien van een klein oogje,de enige bevestiging voor de lijn. In feite is dus iedere pen die voorzien is van zo'n klein oogje, geschikt om er mee als engelse pen te vissen. Men kan daarom beter spreken over engels systeem dan over engelse pen. Wijzelf  bijvoorbeeld vissen het liefst met een typisch Nederlandse pen, de sublieme Rotterdammer van Leo Besters, maar dan wel op de Engelse manier.

Engelse systeem montage

Waarom is het Engelse systeem, of Engelse pen zo u wilt, zo geliefd.? Wel, daarvoor zijn diverse redenen. Maar laat ik eerst vertellen hoe deze pen moet worden gemonteerd. U maakt een stuitje op de lijn, schuift de pen op de lijn alleen door het onderste oogje te halen, monteert lood en loodt de pen uit,waarna u de haak monteert. 

Door nu een stukje op de lijn te verschuiven bepaalt u de diepte waarop u wilt gaan vissen. Voor u ingooit hangt de pen dus op zijn kop en stuit op het bovenste loodje, ligt het zaakje eenmaal in het water, dan schuift de pen omhoog tot hij het stukje bereikt waardoor hij wordt tegengehouden. 

Wat het afstellen betreft. gelden de zelfde regels als bij de vaste pen, met dit verschil, dat u nu niet de pen, maar een stuitje naar boven of beneden schuift. Wij vertellen u dit zo uitgebreid, omdat we nog steeds ervaren dat veel mensen ermee tobben. Wie eenmaal op deze manier vist, zal er echter lovend over spreken.

Baars

Stuitje 

Voor het vissen met Engelse pen heeft men een stuitje op de lijn nodig. Het stuitje houd de pen tegen op die hoogte waar men de pen op de lijn wil hebben. Immers, de lijn is alleen door het onderste oogje van de pen gehaald en zou men de pen niet stoppen dan zou deze steeds hoger op de lijn schuiven. 

Een zeer klein, enigszins verschuifbaar loodhageltje kan als stuitje dienst doen, maar het is slechts aan te raden in noodgevallen. Iets beters is een stuitje van vloeibaar rubber (te koop in potjes), waarvan men een stuitje om de lijn kan rollen door een beetje van dat spul duim en wijsvinger te nemen. 

Een goed stuitje krijgt men door een stukje garen een zelfde knoop om de lijn te leggen als men ook gebruikt voor het aanzetten van een haak met een bledje. De beste en gemakkelijkste manier is kant en klaar stuitjes te kopen, die op een grote stopnaald zijn geschoven en die men daardoor zeer eenvoudig op de lijn kan schuiven.

Voordelen van het Engelse systeem 1

De voordelen van het vissen met dit systeem spreken haast voor zichzelf. Allereerst hebt u het grote voordeel dat het werpgewicht geconcentreerd wordt onder aan de lijn, omdat de pen voor u werpt tot op het onderste loodje zakt. Zeker bij het vissen met de werphengel is dit van groot belang omdat u toch al met lichte aassoorten moet werpen. Vist u op diep watermet de werphengel, dan gooit u toch met een kleine opslag, omdat u het stuitje eenvoudig tussen de ogen of zelfs op de  molenspoel heeft gedraaid. 

Bij de aanslag moet u een gewone schuifpen eigenlijk eerst uit balans slaan. U heeft geen direct contact met de vis met alle gevolgen van dien. Bij de Engelse pen ligt dit anders. Omdat de lijn alleen door het onderste oogje loopt, hebt u bij het zetten van de haak direct contact met de vis. Dit is een belangrijk voordeel, dat vele missers kan besparen. 

Ook tijdens de dril heeft het Engelse systeem zijn  voordelen. Daar u een mobiele pen heeft, die alle kanten op kan draaien, loopt u weinig risico de pen te verspelen of totaal vast te raken in lelies of wierbedden. 

Zodra de vis in het vuil schiet en u hem weer probeert terug te halen, zult u ontdekken dat u geen enkele hinder van de pen ondervindt. Het feit dat er geen waterplanten aan u pen blijven hangen, verhoogt u kans om de vis werkelijk op de kant te krijgen.

Knutselen met de Engelse pen

Om nog wat meer voordelen van de Engelse manier van vissen te hebben, kan men onder aan de pen in het oogje dus een zeer klein warteltje monteren. Een spelwarteltje verdient de voorkeur en men kan ofwel het oogje van de pen en het oogje van de wartel verbinden met een stukje garen, ofwel de speld van de wartel door het oogje van de pen halen. 

Beide manieren hebben hun voordelen. In het eerste geval kan men eenvoudig de pen en de wartel van de lijn halen, zonder lood, aas en de haak te hoeven te verwijderen. Dit kan heel handig zijn als men snel wil overschakelen van het vissen met de pen naar het vissen met een waker, in het tweede geval kan men snel en met weinig moeite een zwaardere of een lichtere pen monteren door eenvoudig het speldje te openen en te sluiten. 

Bij meer of minder wind of bij verandering van stroming in het water kan het snel verwisselen van een pen noodzakelijk zijn. Daar komt bij dat in beide gevallen de wartel de pen nog mobieler maakt.

Kraaltje op de lijn

Zoals ik in de vorige tips zei, kan men veel last hebben oppervlaktestroming, wind of vuil op de lijn, waardoor de lijn in een weide boog over het water gaat lopen en de pen zelfs het aas van de visplek verplaatst. Door met de lijn onder water te vissen, lost men dit probleem goeddeels op, maar wat te doen als de lijn niet wil zinken. 

Een vriend van ons deed ons de praktische tip van een kraaltje op de lijn aan de hand. Tussen de pen, als u met een vaste pen vist, of tussen het stuitje, als u met een Engelse pen vist. en de top van de hengel schuift u een klein kraaltje op de lijn. Dit kraaltje heeft net voldoende gewicht om de misschien wat vette lijn te doen zinken of om de oppervlaktespanning van het water, die een lijn altijd ondervindt, te breken. 

Het kraaltje, dat vanzelfsprekend niet te zwaar moet zijn, zal langs de lijn schuiven en in de bocht gaan hangen die de lijn maakt tussen de pen en de top van de hengel. het is maar een weet.

Uitloden en afstellen

Twee begrippen die vaak worden verward zijn het uitloden en afstellen. Uitloden wil zeggen: het soortelijk gewicht van een pen bijna geheel opheffen door een loodverzwaring op de lijn aan te brengen. U kunt dit doen op een geringe hoeveelheid water, bijvoorbeeld thuis in een emmer water of bak. 

Is de pen eenmaal goed uitgelood, dan moet de diepte worden bepaald waarop men gaat vissen dat noemt men afstellen. Men kan zwevend vissen het aas hangt dus los van de bodem op een bepaalde waterdiepe. Men kan staand zijn tuig hebben afgesteld, d.w.z. de haakbocht raakt met de waterbodem en de lijn tussen haak en pen loopt loodrecht omhoog. 

Stelt men zijn tuig liggend af dan liggen haak en aas en een deel van de lijn op de bodem van de sloot. Het zal u duidelijk zijn dat uitloden en afstellen zaken zijn die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Ik hoop dat u wat leuke tips opdoet. Vriendelijke groet Appie Knauff